Prawo dopuszcza możliwość skrócenia odbywania zasądzonej kary pozbawienia wolności w określonych przypadkach. Kluczowa dla decyzji wydanej przez sąd jest postawa skazanego zarówno przed osadzeniem w zakładzie karnym, jak i podczas odbywania kary.
Sytuacje, w których skazany może liczyć na warunkowe przedterminowe zwolnienie, określa art. 77 kodeksu karnego. Zgodnie z jego treścią, taki wniosek może złożyć skazany, który spełnia określone w tym przepisie przesłanki – co ma świadczyć o osiągnięciu zamierzonego przez karę celu w krótszym czasie niż określony w wyroku. Sąd ocenia indywidualnie właściwości i warunki osobiste skazanego, szczególne takie jak zachowanie po popełnieniu przestępstwa oraz w trakcie odbywania kary i na ich podstawie podejmuje decyzję w przedmiocie skrócenia okresu odbywania kary. Skrócenie kary możliwe jest, gdy skazany wcześniej niekarany odbył co najmniej połowę kary, a w przypadku recydywisty – dwie trzecie zasądzonej kary lub trzech czwartych w zależności od rodzaju recydywy.
W przypadku kar tzw. długoterminowych, prawo do wnioskowania o warunkowe przedterminowe zwolnienie przysługuje skazanym, którzy w zakładzie karnym przebywają minimum 15 lat, a których docelowy wyrok wynosi 25 lat. Skazanym na dożywocie prawo to przysługuje po odbyciu 25 lat kary.
W każdym wypadku decyzję o warunkowym przedterminowym zwolnieniu podejmuje sąd penitencjarny. Najważniejszą kwestią, jaką bierze pod uwagę, jest zachowanie osadzonego podczas odbywania kary. Większe szanse na powodzenie złożonego wniosku daje zawsze poparcie ze strony administracji więziennej, która wydaje opinię o skazanym. W sporządzonej opinii wskazuje się zachowanie skazanego wobec innych osadzonych oraz administracji więziennej, ilość udzielonych kar dyscyplinarnych i nagród.
Podczas rozpatrywania takiego wniosku jeszcze raz brane są pod uwagę okoliczności popełnienia przestępstwa, zachowanie po jego popełnieniu oraz charakter i warunki osobiste skazanego.
Wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie musi zawierać wszystkie niezbędne dane identyfikacyjne skazanego, czyli dane dotychczasowego miejsca zamieszkania, dane personalne, ale również sygnaturę wyroku oraz sądu, który go wydał, a także wymiar kary i miejsce jej odbywania. Kluczowe dla wniosku jest jego uzasadnienie, czyli podanie dostatecznie argumentów przemawiających na korzyść skazanego. Trzeba bowiem pamiętać, że warunkowe przedterminowe zwolnienie nie jest obligatoryjnym prawem danym skazanemu, a jedynie możliwością skrócenia odbywania kary w ściśle określonych okolicznościach, poddawanych ocenie sądu. W uzasadnieniu powinny znaleźć się informacje dotyczące aktualnego zachowania skazanego, jego żalu za popełnione czyny i przede wszystkim postawy. Sąd bierze pod uwagę wszelkie okoliczności i chęć powrotu skazanego na tory postępowania zgodnego z literą prawa. Warto wspomnieć o wszelkich aktywnościach jak chęć podjęcia pracy, leczenia uzależnień czy naprawienia wyrządzonych szkód.
Jeśli sąd przychyli się do wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie, pozostały czas zasądzonego wyroku traktowany jest jako pewnego rodzaju okres próbny. Skazany zobowiązuje się w tym czasie nie tylko do przestrzegania przepisów prawa, ale również do stosowania się co do wszelkich zaleconych przez sąd obowiązków, jak na przykład terminowe zgłaszanie się do kuratora. Jeżeli skazany w okresie próby popełni przestępstwo umyślne, za które zostanie skazany na bezwzględną karę pozbawienia wolności, sąd obligatoryjnie odwoła udzielone mu zwolnienie. Podobnie stanie się w przypadku skazania za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej, lub innej osoby małoletniej zamieszkującej wspólnie ze sprawcą, w okresie próby rażącego naruszenia porządku prawnego, ponownie używając przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej, lub innej osoby małoletniej zamieszkującej wspólnie ze sprawcą. Natomiast do fakultatywnych przesłanek odwołania warunkowego zwolnienia należy rażące naruszanie przez skazanego porządku prawnego, w szczególności popełnienie innego przestępstwa.
Dowiedz się więcej
