W ostatnich tygodniach ponownie głośno zrobiło się wokół tematu tzw. kredytów frankowych. Stało się tak za sprawą dwóch ważnych dla kredytobiorców wydarzeń. Pierwszym jest wyznaczony (i już dwukrotnie przesunięty) termin posiedzenia, na którym Sąd Najwyższy miał podjąć uchwałę w sprawie tzw. kredytów frankowych. Uchwała ta zgodnie z oczekiwaniami prawników i kredytobiorców, ma ujednolicić orzecznictwo sądów powszechnych rozpoznających sprawy dotyczące kredytów indeksowanych i denominowanych walutą obcą. Aktualny termin posiedzenia w tym przedmiocie przesunięto na dzień 11 maja 2021. Natomiast drugim ważnym wydarzeniem jest zaplanowane na 29 kwietnia 2021 r. udzielenie przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odpowiedzi na pytania prawne zadane przez Sąd Okręgowy w Gdańsku, dotyczące m.in. wpływu zawartych przez bank i kredytobiorców aneksów na możliwość stwierdzenia nieważności umowy, czy stwierdzenia bezskuteczności jedynie części klauzuli indeksacyjnej. Powszechnie spekuluje się, że decyzja o przesunięciu terminu posiedzenia przed Sądem Najwyższym, spowodowana jest właśnie zaplanowaną datą orzeczenia TSUE.
Nie tylko Sąd Najwyższy i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej mieli w ostatnim czasie sporo pracy w związku ze sprawami frankowymi. Ten okres był pracowity również dla naszej kancelarii adwokackiej, co przyniosło sporo pozytywnych efektów dla naszych klientów.
Wstrzymanie spłaty kredytu na czas trwania postępowania
W marcu 2021 r. uzyskaliśmy na rzecz kilku naszych klientów zabezpieczenie na czas trwania postępowania w sprawie kredytowej. Sąd Okręgowy w Szczecinie zabezpieczył roszczenia klientów o ustalenie nieważności umowy kredytowej, poprzez wstrzymanie na czas trwania postępowania obowiązku dokonywania spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, a także wstrzymanie uprawnień Banku do wypowiedzenia kredytobiorcom umowy kredytu. Innymi słowy, kredytobiorcy do czasu prawomocnego zakończenia postępowania lub upadku zabezpieczenia, zgodnie z wydanym orzeczeniem Sądu Okręgowego w Szczecinie nie mają obowiązku dalszego spłacania kredytu, a Bank nie ma prawa wypowiedzenia im umowy kredytowej, w związku z zaniechaniem dokonywania tych spłat. Bank nie ma również prawa pobierać z rachunku bankowego uruchomionego do obsługi kredytu kwot na poczet spłaty rat kapitałowo-odsetkowych w związku z udzielonym pełnomocnictwem/czy dyspozycją spłaty.
Unieważnienie umowy kredytowej przed Sądem Okręgowym w Szczecinie
W ostatnim tygodniu zakończyliśmy również jedną z prowadzonych przez nas spraw frankowych przed Sądem Okręgowym w Szczecinie. Sprawa dotyczyła umowy o udzielenie kredytu indeksowanego do CHF, zawartej w 2008 r. Sąd uwzględniając w całości powództwo, stwierdził nieważność umowy kredytowej i zasądził na rzecz klientów naszej kancelarii adwokackiej zwrot nadpłaconych na rzecz Banku kwot. Sąd w całości podzielił argumentacje przedstawioną w pozwie i mowie końcowej adwokata Michała Gajdy. Zdaniem Sądu zawarte w umowie klauzule indeksacyjne i tzw. klauzula spreadowa stanowią niedozwolone postanowienia umowne. Ponadto w ocenie Sądu, Bank nie wypełnił wobec klientów kancelarii należycie obowiązku informacyjnego w zakresie ryzyka kursowego. Kredyt został przedstawiony jako najkorzystniejszy i najbezpieczniejszy dla kredytobiorców, pomimo, iż w rzeczywistości umowa przyznawała Bankowi niczym nieograniczone prawo kształtowania kursu waluty indeksacji. Kierując się ostatnim wyrokiem TSEU w sprawie kredytów frankowych, a także wyraźnym żądaniem klientów kancelarii – Sąd unieważnił umowę w całości.
Konsekwencje nieważności umowy
Przypomnijmy, że nieważna czynność prawna nie wywołuje żadnych skutków prawnych od chwili jej dokonania. Innymi słowy, umowa uznana za nieważną traktowana jest jak nigdy nie zawarta. Takie stwierdzenie niesie za sobą obowiązek zwrotu wzajemnych świadczeń. W przypadku umów kredytowych, Bank uprawniony jest domagać się jedynie kwoty jaką przekazał do dyspozycji kredytobiorcy z pominięciem wszelkich kosztów wynikających z umowy, czy oprocentowania. Kredytobiorca uwalnia się wówczas z wszelkich zobowiązań wynikających z umowy.
Pracowity okres dopiero przed nami
Zaplanowane terminy posiedzeń przed Sądem Najwyższym i Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej zwiastują początek pracowitego okresu dla naszej kancelarii w zakresie spraw frankowych. Wiele Sądów, przed którymi prowadzimy sprawy dotyczące kredytów indeksowanych do waluty obcej wstrzymywało się z czynnościami do czasu wydania tych ważnych orzeczeń. Wiele terminów rozpraw w tego typu sprawach mamy właśnie wyznaczone na maj 2021 r., co oznacza, że znaczna część sądów, czeka na rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
adwokat Michał Gajda
Kancelaria Adwokacka w Szczecinie
Adw. Michał Gajda, absolwent Uniwersytetu Szczecińskiego, Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ukończył studia podyplomowe z prawa medycznego oraz prawa karnego skarbowego i gospodarczego. W swojej codziennej praktyce zajmuje się obroną w sprawach karnych, w tym o przestępstwa typowo kryminalne, przestępstwa gospodarcze i skarbowe, a także prowadzi obronę lekarzy w sprawach o w tym tzw. błędy medyczne. Jako specjalista od prawa medycznego, reprezentuje podmioty lecznicze z całej Polski, prowadzi szkolenia dla medyków, jest wykładowcą Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, a także uczestniczy w pracach Rady Ekspertów Parlamentarnego Zespołu ds. Medycyny Estetycznej.
