Postępowanie karne a odzyskanie telefonu – jak odzyskać telefon zatrzymany przez policję?

W dobie powszechnej cyfryzacji telefon komórkowy stał się nie tylko nieodłącznym narzędziem każdego z nas, ale również jednym z najważniejszych źródeł dowodowych w sprawach karnych. Z tego względu organy ścigania coraz częściej decydują się na zatrzymanie telefonu w toku prowadzonych postępowań, zatrzymań podejrzanych, czy przeszukań. W niniejszym artykule wyjaśniam, w jakich przypadkach Policja może zatrzymać telefon, jakie obowiązki ciążą na funkcjonariuszach, a także jak odzyskać telefon zatrzymany przez Policję i na co zwrócić uwagę podejmując obronę w tych sytuacjach.

Kiedy Policja może zatrzymać telefon komórkowy?

Zatrzymanie telefonu przez Policję następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego, w szczególności art. 217 § 1 k.p.k. i art. 229 § 1 k.p.k. Organy ścigania mogą zabezpieczyć telefon jako dowód rzeczowy, jeżeli:

• istnieje uzasadnione podejrzenie, że telefon zawiera treści istotne dla toczącego się postępowania, np. korespondencję, nagrania, historię połączeń lub inne dane cyfrowe;
• telefon został użyty w celu popełnienia przestępstwa (np. do szantażu, stalkingu, handlu narkotykami, oszustwa internetowego);
• telefon pochodzi z przestępstwa, czyli stanowi tzw. przedmiot przestępstwa (np. kradziony telefon);
• istnieje potrzeba jego zbadania przez biegłego informatyka lub specjalistyczną jednostkę (np. laboratorium policyjne).

Zatrzymanie może nastąpić zarówno w trakcie przeszukania, jak i odrębnie – poprzez tzw. dobrowolne wydanie rzeczy. Bardzo często do zatrzymania telefonu dochodzi wraz z zatrzymaniem podejrzanego.

Jak powinno przebiegać zatrzymanie telefonu przez Policję?

Zatrzymanie telefonu powinno odbywać się z poszanowaniem procedur procesowych, a w szczególności:

• sporządzenia protokołu zatrzymania rzeczy, w którym opisuje się przedmiot, jego stan i właściciela lub posiadacza,
• odnotowanie zastrzeżeń i uwag osób uczestniczących w czynnościach, w szczególności osoby, której telefon się odbiera,
• doręczenia zatrzymanemu pokwitowania,
• pouczenia osoby, której telefon zatrzymano, o prawie do złożenia wniosku o zwrot rzeczy (art. 236 § 1 k.p.k.),
• zabezpieczenia urządzenia w sposób uniemożliwiający dostęp osób nieuprawnionych do danych zawartych na nim.

W przypadku gdy zatrzymanie następuje z naruszeniem powyższych zasad, można skutecznie podważać jego legalność oraz domagać się niezwłocznego zwrotu telefonu.

Na jak długo Policja może zatrzymać telefon?

Co do zasady, zatrzymanie telefonu powinno mieć charakter tymczasowy. Przepisy nie wskazują konkretnego terminu, jednak organy procesowe są zobowiązane do bezzwłocznego zwrotu rzeczy, jeśli nie są one już potrzebne w postępowaniu.

W praktyce, telefon może być przetrzymywany przez:

• kilka dni – jeżeli analiza danych odbywa się „na miejscu”,
• kilka tygodni lub miesięcy – w przypadku potrzeby zaangażowania biegłego lub laboratorium kryminalistycznego,
• dłużej – jeśli telefon stanowi dowód przestępstwa i jego analiza ma kluczowe znaczenie dla sprawy.

Zaniechanie działań przez organy ścigania lub brak decyzji w przedmiocie zwrotu rzeczy może stanowić podstawę do złożenia wniosku o zwrot telefonu.

Jak odzyskać telefon zatrzymany przez Policję?

Jeśli telefon został zatrzymany, a właściciel nie zgadza się z tą decyzją lub upłynął czas, w którym analiza urządzenia powinna się zakończyć, możliwe jest złożenie wniosku o zwrot rzeczy. Wniosek taki należy:

• skierować do prokuratora prowadzącego postępowanie, a po wniesieniu aktu– do sądu,
• powołać się na art. 236 § 1 k.p.k., wskazując, że brak jest podstaw dalszego zatrzymywania telefonu,
• dołączyć dokument potwierdzający własność telefonu (paragon, faktura, umowa).

W praktyce zaleca się, aby wniosek był sporządzony przez adwokata, co zwiększa szanse na szybkie i skuteczne odzyskanie mienia.

Zatrzymanie telefonu przez Policję – o czym warto pamiętać?

• Zawsze żądaj protokołu i pokwitowania przy zatrzymaniu telefonu.
• Sprawdź, kto jest prowadzącym sprawę (funkcjonariusz lub prokurator).
• Monitoruj bieg postępowania – przeciągające się analizy powinny skłaniać do reakcji.
• Złożenie pisemnego wniosku o zwrot telefonu może przyspieszyć decyzję.
• Jeśli telefon zawiera dane osobowe lub tajemnicę zawodową – zawnioskuj o ograniczenie zakresu analizy.

Podsumowanie – jak odzyskać telefon zatrzymany przez Policję?

Zatrzymanie telefonu przez Policję jest dopuszczalne wyłącznie w ściśle określonych sytuacjach procesowych i zawsze powinno odbywać się zgodnie z procedurą. Jeśli telefon nie jest już potrzebny jako dowód rzeczowy, właściciel ma pełne prawo żądać jego zwrotu. W tym celu należy sporządzić odpowiedni wniosek o zwrot rzeczy i skierować go do organu prowadzącego postępowanie.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w odzyskaniu telefonu zatrzymanego przez Policję lub przygotowaniu profesjonalnego wniosku – skontaktuj się z naszą Kancelarią. Prowadzimy postępowania karne na wszystkich ich etapach, dbając o skuteczną ochronę praw – również majątkowych naszych Klientów.

adwokat Michał Gajda

adwokat Szczecin adwokat Warszawa